Historia Toszka
Historia Gminy Toszek sięga epoki kamiennej - świadczą o tym znaleziska archeologiczne. Odkrycie monet rzymskich na wzgórzu zamkowym pozwala przypuszczać, że wiodła tędy jedna z dróg „bursztynowego szlaku”. Fragmenty naczyń znalezione na wzgórzu zamkowym potwierdzają hipotezę o istnieniu w tym miejscu osady z IV i V wieku. Początki grodu datuje się na IX/X wiek.
O powstaniu Toszka istnieje następujące podanie. Pewien Książę, prawdopodobnie o imieniu Bolesław, przebywał na polowaniu. Jego ulubiony pies, wabiący się Toszek, w walce z dzikiem uratował Księciu życie. Na pamiątkę tego wydarzenia Książę miał wybudować na owym wzgórzu zamek i nazwać go Toszek. Co jednak oznacza nazwa „Toszek”? Prawdopodobnie pochodzi ona od rzeczownika „tchórz”, a zatem „Toszek” byłby miejscem, wzgórzem, gdzie występowały tchórze.
Pierwsza wzmianka o Toszku pojawia się w dokumencie papieża Innocentego II z 7 lipca 1136 r., który zatwierdzał daniny, jakie arcybiskup Jakub z Gniezna otrzymał ze Śląska i okolic Bytomia. Papież Innocenty II potwierdził w 1201 r. posiadłość dla klasztoru św. Wincentego, w tym Kościół św. Piotra usytuowany na wzgórzu w „Tossecz”.
W 1163 r. Śląsk został przekazany jako odrębne księstwo braciom: Bolesławowi Wysokiemu (panującemu nad Dolnym Śląskiem i Opolszczyzną) i Mieszkowi z dynastii Piastów. Po śmierci Bolesława kraina opolska, a wraz z nią ziemia toszecka, przypadły jego bratu Mieszkowi Raciborskiemu (1201-1211), a następnie synowi Kazimierzowi (1211-1229), w którego otoczeniu znajdował się kasztelan Jakub z Toszka. Kasztelan toszecki
w imieniu Księcia zarządzał całym terenem należącym do zamku toszeckiego. Obszar kasztelanii pokrywał się z obszarem archiprezbiteriatu i obejmował 21 parafii.
Od 1201 r. do 1281 r. kasztelania toszecka stanowiła część państwa górnośląskiego. Władysław podzielił zaokrąglony Górny Śląsk pomiędzy synów na cztery małe księstwa. Kasztelania toszecka znalazła się na obszarze księstwa kozielsko-bytomskiego. Po śmierci ostatniego księcia kozielsko-bytomskiego w 1356 r. ziemia toszecka przeszła do księstwa cieszyńskiego. Na zamku rezydował Mikołaj Kiczka.
Kiedy Toszek stał się miastem, dokładnie powiedzieć się nie da. Szacuje się, że prawa miejskie otrzymał około roku 1235. Dokument z 24 lipca 1321 r. mówiący o „Stefanie, wójcie Toszka” potwierdza fakt, że Toszek na pewno był miastem, bowiem wójt sprawował urząd w mieście założonym na prawie niemieckim. W 1346 r. władzę w Toszku sprawował burmistrz z radą miejską.
W okresie swojej świetności Toszek posiadał mennicę bijącą trakteaty, kwartniki i grosze z herbem miasta, papiernię, hutę szkła, browar, gorzelnię, młyny oraz wytłaczarnię oleju.
W 1327 r. książę Władysław Bytomski (1277-1352) złożył hołd lenny królowi Czech i od tego momentu Toszek znajdował się pod zwierzchnictwem czeskim i dzielił losy polityczne Śląska. W 1526 r. zginął bezpotomnie król Czech i Węgier Ludwik II Jagiellończyk (1506-1526), a tym samym na tronie Czech zasiadł arcyksiążę austriacki Ferdynand Habsburg. W ten sposób Toszek przeszedł pod panowanie Habsburgów. Miasta nie ominęły liczne klęski – najazdy Tatarów i Husytów, pożary oraz epidemie. W 1677 r. pożar zniszczył większą część miasta. Od 1742 r. Toszek znajdował się w państwie pruskim, pod niemiecką nazwą „Tost”. Kolejny wielki pożar zniszczył miasto w 1833 r.
W okresie międzywojennym, wynik plebiscytu 1921 r. zdecydował o pozostaniu Toszka w Niemczech. Podczas II wojny światowej w marcu 1945 r. miasto zajęły wojska sowieckie. Następnie Toszek przyłączono do Polski.
