Brama Krakowska i ratusz
Jedyna zachowana do dziś brama miejska. Zbudowana w XIV w. u wylotu traktu do Krakowa i w kierunku pobliskiej wsi Ruda, stąd druga nazwa - Brama Rudzka.
W 2. poł. XV lub w XVI w. bramę nadbudowano o jedną kondygnację. W 1587 r. przy okazji modernizacji fortyfikacji przeprowadzono jej remont, a w 1591 r. przebudowę. W latach późniejszych niszczona podczas potopu szwedzkiego i wojny północnej, popadała w ruinę.
Brama zbudowana została na planie kwadratu, nadbudowana dwiema ośmiobocznymi kondygnacjami, przy czym ta wyższa jest węższa. Pierwsza ośmioboczna kondygnacja, zwieńczona gzymsami i rzędem arkadowych blend posiada osiem rozglifionych okienek. Od wschodu wzmocniona jest potężnymi skarpami.
Budowla szczęśliwie nie podzieliła losu pozostałych bram miejskich i przetrwała do naszych czasów, gdyż na początku XIX w. rozebrano ratusz miejski, zaś nową budowlę postanowiono dobudować właśnie do Bramy Krakowskiej wykorzystując ją jako wieżę ratuszową.
Zamiar ten zrealizowano w 1842 r. z inicjatywy komisarza obwodu wieluńskiego Fryderyka Augusta Goleńskiego budując późnoklasycystyczny ratusz według projektu Henryka Marconiego i Piotra Wetzlicha, którego wykonawstwo powierzono Franciszkowi Adamkowi. Jest to piętrowy budynek na rzucie prostokąta, kondygnacje rozdziela gzyms kordonowy, ściany wieńczy charakterystyczny klasycystyczny gzyms z ząbkowaniem. Fasada pierwszego piętra zdobiona jest boniowaniem. Wykorzystanie bramy jako części ratusza oznaczało zamknięcie przez nią przejazdu.
W okresie międzywojennym trębacze grali z wieży ratuszowej hejnał miejski, początkowo była nim Rota, później obok niej była grana pieśń religijna - Wszystkie nasze dzienne sprawy.
1 września 1939 r. ratusz był jednym z celów ataku niemieckiego lotnictwa, szczęśliwie zrzucona bomba przebiwszy dach zaczepiła się o więźbę dachową i nie eksplodowała. Na wieży w 1940 r. umieszczono zegar ze zburzonego kościoła farnego.
Po wojnie ratusz stał się siedzibą Miejskiej Rady Narodowej. W latach 60-tych postawiono poddać ratusz z wieżą pracom konserwatorskim. Niestety, w czasie tych prac runęła górna cześć wieży. Została ona zrekonstruowana w latach 1969-75, częściowo z kamienia wapiennego, częściowo z cegły. W czasie prac konserwatorskich odsłonięto gotycki ostrołukowy portal nad wjazdem, również zrekonstruowany.
W latach 1956-62 powrócono do tradycji odgrywania Roty, a od 1975 r. odgrywany jest nowy hejnał wieluński oparty na motywach melodii ludowej z ziemi wieluńskiej.
Galeria zdjęć
